Lahana Yetiştiriciliği
Lahananın anavatanı Kuzey Avrupa ülkeleri olmakla beraber, ülkemizde özellikle Anadolu'daki Van yöresinde büyük ölçekli lahana yetiştiriciliği yapılmaktadır. Avrupa ülkelerinde lahana yetiştiriciliği yıl boyunca gerçekleştirilirken, ülkemizde yılın birkaç ayı hariç tüm yıl boyunca yapılmakta ve pazarlanmaktadır. Türkiye genelinde lahana yetiştiriciliği toplam ekim alanı 20,000 hektar olup, bu alanlardan yılda yaklaşık 100,000 ton lahana üretilmektedir. Kırmızı başlı lahana yetiştiriciliği daha çok Batı ve Güney bölgelerinde yapılmaktadır. Bu lahana çeşidi, yöresel alışkanlıklara göre toprağa gömülerek saklanmakta ve sebze olarak tüketilmektedir. Sarmalık, kapuskalık ve turşuluk olan lahana çeşidi ise Marmara bölgesinde yaygındır. Ülkemizde lahana çeşitli şekillerde değerlendirilmekte olup, çiğ olarak tüketildiği gibi, kapuskası, salatası, zeytinyağlı ve etli yemeği, sarması ve turşusu yapılarak da tüketilmektedir.
Lahana Yetiştiriciliği Aşamaları
- Ekim Alanı: Lahana, toprak isteği bakımından seçici değildir. Seçilecek toprağın su tutma kapasitesi iyi olmalıdır. Ağır toprakta yüksek verim, hafif toprakta ise erkenci verim elde edilir. Lahana bitkisi, üst üste aynı toprakta yetiştirilmez; aksi halde verim düşer.
- Ekim: Lahana yetiştiriciliği tohumla veya fideyle yapılabilir. Bir dekar alan için tohum miktarı, tohumun kalitesi, dikim sıklığı ve çeşidine bağlı olarak değişir. Fide ekiminde ise uygun boyut, 3-4 yapraklı ve kök kısmı kurşun kalem kalınlığında olduğunda tarlaya dikilir. Toprak uygun şekilde işlendiğinde fideler, aralarında uygun boşluk bırakılarak dikilir.
- Sulama: Dikimden birkaç gün sonra toprak çatlamadan sulanır. Lahana, suyu sevdiği için düzenli aralıklarla sulama aksatılmamalıdır.
- Çapa: Toprak yapısına ve otlanma durumuna göre 1-2 kez veya her sulamadan sonra çapa yapılır. Lahananın köklerinin yüzeye yakın olmasından dolayı çapa hafif yüzeyli yapılmalıdır.
- İlaçlama: Lahananın fide gelişim döneminde hastalık ve zararlılara karşı iyi bir mücadele yapılmalıdır. Yaprak bitleri ve lahana kelebeğine karşı önlem alınmazsa, bu zararlılar lahanaya pazar edilemez zararlar verirler.
- Hasat: Lahana yetiştiriciliği başarılı bir şekilde yürütüldüyse, hasat tek seferde yapılır. Hasat olgunluğuna erişmiş lahanalar, keskin bir bıçak veya satırla elde tek tek hasat edilir. Kesilen başların dış yaprakları temizlenir veya soğuk hava deposunda saklanacaksa pazar durumuna göre dış yaprakları temizlenir. Lahana, soğuk hava deposunda 4-6 ay muhafaza edilebilir.
Ek Bilgiler
Lahana yetiştiriciliğinde dikkat edilmesi gereken bazı hususlar vardır:
- Toprak Hazırlığı: Lahana ekimi yapılacak toprak, ekimden önce iyi bir şekilde işlenmeli ve organik madde ile zenginleştirilmelidir.
- Gübreleme: Lahana bitkisi besin maddelerine ihtiyaç duyar. Bu nedenle, ekimden önce ve büyüme döneminde uygun gübreleme yapılmalıdır.
- İklim Koşulları: Lahana, serin iklim bitkisidir. Yüksek sıcaklıklardan olumsuz etkilenir. Bu nedenle, lahana yetiştiriciliğinde iklim koşulları göz önünde bulundurulmalıdır.
- Yabancı Ot Mücadelesi: Lahana tarlasında yabancı otlar, bitkinin gelişimini olumsuz etkiler. Bu nedenle, düzenli olarak yabancı ot mücadelesi yapılmalıdır.
Sonuç olarak, lahana yetiştiriciliği dikkat ve özen gerektiren bir tarım faaliyetidir. Yukarıda belirtilen aşamalar ve hususlar dikkate alındığında, verimli ve kaliteli lahana üretimi sağlanabilir.
|